جعفر رعیت:
مسافت کوتاه استان مازندران با پایتخت و قرار گرفتن برخی شهرها در مسیرهای عبوری مسافران مشهد‌مقدس باعث شده است این استان در طول سال و به‌ویژه تابستان پذیرای مسافران بسیار باشد.

 به هر حال مازندران با طبیعتی سبز و برخوردار از نعمت دریا می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای اغلب افراد از لحاظ گردشگری به‌حساب بیاید. ورود بیش از 11میلیون نفر مسافر در ایام تابستان نشان از رضایت مردمی دارد که به این استان سفر می‌کنند. اگرچه ورود این تعداد مسافر به مازندران می‌تواند درآمدزایی فوق‌العاده‌ای برای این استان داشته باشد اما با وجود این ساماندهی نشدن صحیح مسافران و همخوان نبودن برخی از ظرفیت‌های استان با میزان مسافران ورودی مشکلاتی را هم برای مردم و هم برای محیط‌زیست به‌‌وجود می‌آورد. به‌عبارت دیگر مسافران هزینه‌هایی را به استان تحمیل می‌کنند که هم قسمت بزرگی از درآمد را از بین می‌برد و هم جبرانش بسیار سخت به‌نظر می‌رسد. نمونه‌اش روستاهایی است که در مسیر جاده کرج- چالوس قرار دارد و در بسیاری از ایام سال اهالی آنها به‌خاطر بار سنگین ترافیکی و یکطرفه شدن مسیر، نمی‌توانند به‌راحتی تردد داشته باشند و گاهی به دلیل نداشتن امکانات و خدمات درمانی جان خود را از دست می‌دهند.افزایش میزان آلودگی هوا، جنگل و دریا، تخریب محیط‌زیست، کاهش میزان بارش، نابودی حیوانات و گیاهان کمیاب دارویی، لنگ شدن صنعت کشاورزی، روی آوردن جوانان به مشاغل کاذب و... قسمتی از تأثیرات منفی ورود نابسامان گردشگر به استان مازندران است.

آثار منفی بیش از آثار مثبت

مریم گازا، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری و استاد دانشگاه که در پایان‌نامه خود به بررسی تأثیر گردشگری بر روستاهای ساحلی پرداخته، معتقد است که زمانی یکی از جاذبه‌های روستا بازارهای سنتی بود که در مناطق مختلف در ایام هفته برگزار می‌شد اما اکنون روند توسعه گردشگری در روستاها به سمتی حرکت کرده که بازارهای محلی پر از محصولات چینی شده است. به گفته وی کاهش تولیدات سنتی، رشد تصاعدی قیمت ارزاق عمومی و افزایش هزینه‌های زندگی روستاییان، تغییر در شیوه رفتاری و سبک زندگی و نوع غذاهای مصرفی مردم روستا، به فراموشی سپردن البسه محلی و از همه مهم‌تر آداب و سنن بومی از پدیده‌های منفی اقبال گردشگران به این مناطق است. اربابی، یکی از کشاورزان منطقه ساری به خبرنگار همشهری می‌گوید: متأسفانه به‌علت آنکه جاده‌های مازندران اکثرا از کنار زمین‌های کشاورزی می‌گذرد و فاقد شانه‌های خاکی برای عبور و مرور ماشین‌های کشاورزی مانند کمباین و... است، تصادفات زیادی رخ می‌دهد. وی ادامه داد: خیلی وقت‌ها درصورت وقوع تصادف یا حادثه‌ای دلخراش پس از مراجعه به بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها هم به مشکل برمی‌خوریم چراکه این مراکز معمولا پر از مسافرانی است که بیمار یا مجروح شده‌اند. از گفته‌های این کشاورز اینطور می‌توان ‌فهمید که ظرفیت‌های درمانی استان با نیازهای واقعی همخوانی ندارد. قادری، یکی از مغازه‌داران قائمشهری نیز می‌گوید: اسکان نابسامان مسافران چهره شهر را زشت می‌کند، به‌طوری که برخی مسافران در ایام تعطیل در پیاده‌روهایی که نزدیک مساجد یا مغازه‌ها و حتی مکان‌های مسکونی است چادر می‌زنند و برخی اوقات حتی با اهالی آن محل نیز درگیر می‌شوند. حسینی یکی ازتاجران بابلی به خبرنگار همشهری می‌گوید: یکی از نقاط ضعف مسئولان استانی این است که نظرسنجی علمی و حتی میدانی از مسافران در مورد مشکلات، معایب و محاسن سفر به مازندران انجام نمی‌دهند.

ساماندهی تابلو بدستان

برخی از مردم از مسافران به عناوین مختلف مانند اجاره اماکن مسکونی با قیمت‌های بسیار بالاسوء استفاده می‌کنند. در این استان تعداد زیادی تابلو بدست در زمینه هدایت مسافران به خانه‌های استیجاری فعالیت دارند که طبق گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران تنها 620نفر از آنها ساماندهی شده‌اند.

متولی هر بخش مشخص نیست

در سال‌جاری پزشکی قانونی استان مازندران برای نخستین بار با مجوزی که برای اعلام آمار رسمی و واقعی فوتی‌ها و علل آنها و به‌خصوص غرق شدن در دریا و تصادفات و دیگر حوادث دریافت کرد و با اطلاع‌رسانی بموقع توانست بسیاری از مسئولان ازجمله وزیر کشور‌ را نسبت به بسیاری از معضلات حساس کند. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اظهار می‌دارد: با وجود ورود مسافران بسیار به مازندران، به‌علت آنکه متولی خاصی در استان در هر بخش مشخص نیست، در نتیجه نتوانسته‌ایم از مسافران استفاده بهینه کنیم. سیف‌الله فرزانه می‌افزاید: بسیاری از دستگاه‌ها مانند بانک‌ها برخلاف بخشنامه دولت همکاری‌های لازم را با این اداره کل ندارند. وی ادامه می‌دهد: قوانین و مقررات حرفه‌ای در این زمینه نداریم و چون نمی‌دانیم در هر بخش متولی کیست، در نتیجه نمی‌توانیم اقدامات اجرایی خاصی انجام دهیم زیرا هر دستگاه برای خود دلایل خاصی دارد. فرزانه تصریح می‌کند: مصوبات زیادی در هر زمینه داریم اما اجرایی نمی‌شوند؛ چون ضمانت اجرایی محکمی نداریم در نتیجه نمی‌توانیم دستگاه‌ها را مجبور به انجام کارهایی کنیم که برای استان سود دارد.وی خاطرنشان می‌کند: 60 نهاد عضو ستاد تسهیلات سفر هستند اما متولی اصلی هر بخش مشخص نیست؛ به‌عنوان مثال در بخش ترافیک، بخش زباله و... نمی‌دانیم متولی اصلی کیست و چه دستگاهی باید پاسخگو باشد.

/همشهری